Vincent van Gogh và những đóa hướng dương (Phần 1)

Cảm hứng mỗi ngày  ‣  Sáng tạo khác biệt  ‣  Thể nghiệm không ngừng

“Ồ xem này, một bức tranh vẽ hoa hướng dương! Ai đã vẽ nó vậy?” Chắc hẳn đa số các bạn sẽ không hỏi điều này phải không nào? Có khi đứng xa cả trăm mét bạn vẫn có thể nhận ra bức họa ấy chứ. Bằng một cách đặc biệt “nào đó”, Vincent đã chạm đến trái tim của người xem; và có lẽ, khi bản thân bạn đang đọc bài viết này, thì đang có hàng dài người đang xếp hàng bên ngoài Bảo tàng Van Gogh, Amsterdam để đợi chờ được chiêm ngưỡng những tác phẩm của ông. Hiếm có một bảo tàng nào trên thế giới giống như vậy, đặc biệt dành riêng cho một con người, một cuộc đời. Vincent tới nay, một cách thật dung dị, vẫn có thể truyền cảm được tới với những người, có thể, thậm chí không quan tâm tới nghệ thuật. Đó là sự tôn vinh thực sự đối với một người họa sĩ.

Trước hết hãy cùng đi qua tiểu sử của Vincent. Cậu bé Vincent sinh ra ở một thị trấn nhỏ tên Nuenen ở Hà Lan. Cha cậu là một mục sư Kháng Cách. Người họa sĩ mà chúng ta đang nói đến trải qua khoảng 30 năm đầu tiên của cuộc đời “để thất bại” trong mọi thứ. Vincent bắt đầu sự nghiệp hội họa khá muộn, khi ở những năm 30 tuổi, và chỉ vút qua như một ngôi sao băng trên bầu trời nghệ thuật nếu so sánh với Turner (76 tuổi), Michelangelo (88 tuổi), Rembrandt (63 tuổi), hay Titian (88 tuổi). Ra đi ở tuổi 37, quãng đời sự nghiệp của Vincent ngắn đến khó tin, dường như cũng là một lời nhắn nhủ cho hậu thế những gì một đời có thể trao đi. Một trong những bức họa thể hiện nổ lực không ngừng nghỉ của Vincent khi mới bắt đầu sự nghiệp là “Chân dung của một nông phụ” (Head of a Peasant Woman). Có thể, bạn sẽ thấy phảng phất “nét cọ” của Rembrandt trong bức tranh này.

Trước khi trở về Nuenen, Vincent đã làm “rối tung” mọi thứ; làm mất lòng khách hàng vì lòng nhiệt thành tôn giáo khi từng là trợ lý tại một cửa hàng kinh doanh nghệ thuật, từng cố gắng trở thành một giáo viên, chuyển đến Anh, đi từ Ramsgate đến Isleworth, …, và có một hai cuộc tình kết thúc trong bi thảm. Vincent cũng từng cố gắng trở thành một nhà thuyết giáo; như bạn đã biết, ông có một lòng nhiệt thành tôn giáo thừa hưởng sâu sắc từ người cha (là một mục sư Kháng Cách). Ông chuyển tới sống cùng với những người công nhân thợ mỏ thiếu thốn cơ hàn vùng Borinage, Bỉ và tất cả những gì đổi lại sự nhiệt thành hiếm có là những tiếng cười nhạo, chế diễu. Trở về quê hương Nuenen, Vincent một lần nữa cố gắng, không phải để trở thành một nhà thuyết giáo hay giáo viên, mà là thành một họa sĩ.

Đây là một điều kỳ lạ đến phi thường đối với một người từng “thất bại” trong “mọi việc”. Trong những bức thư Vincent viết, đặc biệt trong những lá thư gửi người em trai yêu dấu Theo, ông hoàn toàn không nghi ngờ gì rằng mình sẽ là một nghệ sĩ vĩ đại. Thực tế, những tác phẩm đầu tay của Vincent nhận được không ít sự chê cười, nhưng điều đó, cho cả đến trước những giây phút chuẩn bị bước qua một đời, chưa bao giờ làm cho ông nản lòng. Vincent hoàn toàn tập trung và biết rõ mình đang làm gì; và việc này thể hiện qua tác phẩm “Những người ăn khoai” vĩ đại, thành quả đầu tiên khi ông làm việc với những người bần nông ở Nuenen.

Việc tiếp xúc với những họa sĩ trường phái Ấn tượng tại Paris, như Pissarro, Emile Bernard hay Toulouse-Lautrec, đã nâng cao phạm vi màu sắc Vincent sử dụng, thay vì như trong những bức tranh tối màu giống như nghệ sĩ vĩ đại, cùng quê hương Hà Lan, Rembrandt. Sự nghiệp nghệ thuật của Vincent cũng trùng hợp với thời điểm những bột màu với màu sắc mới được phát minh. Nếu bạn ngắm nhìn các bức họa bởi Delacroix, Courbet, Ingres, rồi chuyển qua các họa sĩ thời kỳ sau như Degas, Manet, Monet, bạn sẽ thấy một sự chuyển biến rõ rệt, đặc biệt là màu sắc. Đó là sản phẩm mang lại từ cuộc Cách mạng Công nghiệp. Thêm vào đó, việc John G. Rand phát minh ra ống tube cũng cho phép các họa sĩ thời đó (và cả ngày nay nữa) dễ dàng bảo quản, sử dụng, mang theo trên các chuyến điền dã, … đặc biệt, khiến cho tác phẩm trở nên sống động, tươi mới hơn rất nhiều.

Vincent van Gogh: The colour and vitality of his works

Colin Wiggins, Special Projects Curator, National Gallery, London

Thông tin đội ngũ:

Chuyễn ngữ và biên tập: Nguyễn Anh Vũ Hình ảnh: National Gallery, Bảo tàng Van Gogh	Kiểm duyệt nội dung: Đạt Đỗ www.datdo.work
Mọi thông tin xin liên hệ: E    xinchaoblank@gmail.com P    @blankcreativelab blank-lab là một chuyên trang chia sẻ về thiết kế đồ họa, là một phòng thể nghiệm sáng tạo mang nét riêng biệt, dành cho các bạn yêu thích lĩnh vực thiết kế mỹ thuật. blank-lab ở đây, đang chờ đợi bạn đến cùng tham gia, cùng khám phá những cảm hứng bên trong những điều bình dị nhất, thường ngày nhất.