Dự án Cái Ác: Cùng Lê Quân trả lời câu hỏi lớn "Vì sao Chúa cho phép cái ác tồn tại?" | blank-lab

Cảm hứng mỗi ngày  ‣  Sáng tạo khác biệt  ‣  Thể nghiệm không ngừng

Cái Ác - Dự án triển lãm trưng bày về chủ đề Tôn giáo (đạo Kitô giáo) được thực hiện bởi nhà thiết kế đồ họa trẻ Lê Quân. Bài viết lần này, Quân sẽ bộc bạch quá trình thiết kế sáng tạo thông qua dự án và nhiều hơn thế nữa..

Những cảm hứng Lê Quân

Lý do lựa chọn chủ đề: Có nhiều lý do khiến mình chọn dự án về chủ đề Tôn giáo (đạo Kitô giáo). Và có 02 lý do nổi bật muốn chia sẻ đến mọi người. Điều đầu tiên, tôn giáo là thứ gắn chặt với đời sống nhưng chưa tiếp cận rộng rãi, bởi có những tín ngưỡng / văn hóa riêng, đôi chút là “tâm linh”. Vì vậy, điều này có lẽ khiến mọi người xung quanh mình, dường như không dám bàn luận nhiều về chủ đề này, nên mình nghĩ, nếu sử dụng hình ảnh để học hỏi cùng như tìm hiểu về tín ngưỡng này, cũng là một điều đáng để trải nghiệm. Thứ hai, khi nhắc đến Kitô giáo, nhiều người sẽ nghĩ ngay đến các hình ảnh quen thuộc như thiên thần, thập giá, Chúa Giê-su… vì thế, mình mong muốn có thể hình hoạ các hình ảnh này theo một cách thức mới mẻ và gián tiếp hơn.

Cảm hứng thiết kế: Cảm hứng thiết kế của mình đến từ các hình ảnh trong đời thường. Chẳng hạn như nhặt phế liệu để tái chế hoặc chụp các mảng tường đã mục trên đường phố để lấy hoạ tiết. Đây là những chất liệu cực kỳ đa dạng nhưng lại dễ bị quên lãng. Đặc biệt là những người ‘chạy theo thẩm mỹ' như mình lại càng dễ bỏ qua. Càng tiếp xúc với những thứ ‘xấu xí' ấy, mình lại càng yêu cái sự thô sơ, bất hoàn hảo của chúng.

Vậy đề tài này nói gì? Triển lãm “Cái Ác” là triển lãm nghệ thuật và thiết kế gồm các tác phẩm xoay quanh câu hỏi: Vì sao Chúa cho phép cái ác tồn tại? Nhiều người hữu thần tin rằng Chúa là hoàn hảo, nghĩa là toàn tri (biết trước tương lai), toàn thiện (luôn tốt bụng), và toàn năng (quyền năng tối cao). Nhưng khi nỗ lực giải thích sự tồn tại của cái ác, điều này lại mâu thuẫn. Nếu chúa toàn tri, Ngài biết cái ác sẽ diễn ra, nếu Chúa toàn thiện, Ngài sẽ rất muốn ngăn cái ác và nếu Chúa toàn năng, Ngài có thể ngăn được cái ác.

Nhưng cái ác vẫn tồn tại. Để giải quyết mâu thuẫn, nhiều người thi nhau đưa ra các lập luận để biện hộ cho Chúa và chưa có quan điểm nào là hoàn hảo. Một trong những ý kiến mình thấy thú vị là cái ác tồn tại để định nghĩa sự tự do. Ví dụ, một người có thể lựa chọn làm điều tốt hoặc điều xấu, nhưng nếu không có cái xấu, họ không thể lựa chọn. Do vậy, sự tự do được xem là món quà của thượng đế.

Sáng tạo Lê Quân

Thời điểm bắt đầu, điều duy nhất mình biết về dự án là mình không biết gì. Ngay trước khi ý tưởng “Cái Ác” hình thành, mình hoàn toàn mù mịt về hình dạng ý tưởng, giá trị, phạm vi dự án, hạng mục thi công,… Nhưng tất nhiên, mình vẫn hướng về đề tài tôn giáo. Để xuyên qua sương mù này, mình cố gắng tiếp cận nghệ thuật bằng nhiều cách. Bằng việc làm khác đi, kết quả luôn mới mẻ và thú vị. Mình đã tập vẽ tranh màu nước với bay, thử làm printmaking, đi chụp tứ tung, làm thủ công, nghịch công nghệ AI - những điều trước giờ chưa từng làm. Sau một thời gian, mình cảm nhận được những thứ đã thử nghiệm rất trừu tượng, một cấp độ khác của việc chuyển đổi thông điệp thành hình hoạ. Từ đó, mình cố gắng tránh sự trực quan mà đi đường vòng, trên con đường đó, mình có thể trồng loại hoa mình thích. Để đi đến cuối, người xem phải thưởng thức hoa trước hết. 

Trong đề tài này, mình chủ yếu làm thủ công hoặc đi chụp ảnh để tự tạo chất liệu thiết kế. Điều này giúp thiết kế mang tính nguyên bản cao hơn. Sau khi có tài nguyên, chúng sẽ được xử lý bằng phần mềm Adobe Photoshop với kỹ thuật digital painting (vẽ kỹ thuật số bằng cọ brush trên photoshop) hoặc manipulation (kỹ thuật ghép nhiều hình ảnh thành một câu chuyện). Một số tác phẩm có sự hỗ trợ của Adobe Illustrator (Phần mềm vẽ minh họa chuyên về vector). Nhưng vì sao mình phải phức tạp hoá mọi thứ như thế? Bởi mình đơn giản muốn người xem phải tự hỏi: “Bức hình này đã được thực hiện như thế nào?” 

Để quản lý một lượng khoảng 30 tác phẩm lớn nhỏ cho đề tài triển lãm thì cần hoạch định cụ thể. Phần nào chính yếu thì nên đầu tư nhiều để người xem cảm nhận được trọng tâm triển lãm, phần nào thứ yếu thì có thể dành ít thời gian hơn và tập trung vào thể nghiệm (experimental design) để khám phá những hình ảnh thị giác thú vị. Nói cách khác, các artwork chính dành cho người xem nhưng các tác phẩm phụ lại dành cho linh hồn mình. Như vậy, việc thi công cần có nhiều bước: 

Bước 1: Làm rõ nội dung, câu chuyện đằng sau hệ thống tác phẩm 

Bước 2: Thiết kế mở rộng theo chiều ngang với các option (lựa chọn) khác biệt. 

Bước 3: Lựa chọn artwork (tác phẩm) tốt nhất và phát triển theo chiều dọc các version (phiên bản) cải tiến. 

Bước hoạch định nội dung là rất quan trọng, nếu mập mờ, mình sẽ lạc lối trong ma trận của cái đẹp vì không biết điểm dừng. Nhưng khi biết đang làm đến bước nào, mình dễ dàng thiết lập giới hạn chỉnh sửa cho từng tác phẩm. 

Bàn về phông chữ “Chiên typeface”: Sau khi quyết định làm về Kitô giáo, ngay lập tức mình bắt tay vào học thiết kế phông chữ. Các bước đầu thực sự trầy trật bởi tuy không áp lực về thời gian nhưng áp lực bởi tiêu chí của bản thân là rất lớn. Mỗi sáng thức dậy, một vài ký tự lại xấu đi một đi và cần được chỉnh sửa hoặc.. làm lại. 

Cứ như thế, trong hơn 3 tháng, Chiên typeface liên tục được cải thiện và đã có đến 2 phiên bản tiền nhiệm bị xếp xó. Chắc chắn đây không phải là bộ phông hoàn hảo nhưng tệp chientypeface.otf là bằng chứng cho sự dũng cảm của mình khi dám đương đầu với thách thức không tưởng. Sau khi hoàn thiện đề tài, mình quyết định không release bộ phông vì chất lượng chưa đạt kỳ vọng và muốn có trách nhiệm với những thứ đưa đến cộng đồng. 

Thể nghiệm Lê Quân

Thưởng thức triển lãm thế nào? 

Đến với triển lãm, người xem được phát một tờ gấp kích thước A3 với thông tin về concept của triển lãm. Sau đó, người xem được dẫn dắt tới câu chuyện Chiên Đi Dây. Đây là chuỗi 7 bức họa ẩn dụ về vấn đề của cái ác và là chuỗi tranh chủ đạo của dự án. Tiếp đến người xem sẽ thưởng thức 3 tác phẩm “Cái ác thiên nhiên” và 7 tác phẩm về “Cái ác đạo đức”. Sau cùng là các thiết kế ngẫu hứng và cũng là suy ngẫm của mình về cái ác. 

Hình ảnh nằm trong dự án Cái Ác do Lê Quân thực hiện

Mục đích của triển lãm: (1) Giới thiệu một vấn đề triết học quan trọng mà các tín đồ Kitô giáo phải đối mặt. Qua đó, người xem sẽ có nhìn nhận khách quan hơn về Kitô giáo chứ không chỉ là những câu chuyện trong kinh thánh, lễ nghi hay giáo lý đôi khi có phần giáo điều. (2) Bên cạnh đó, triển lãm cũng tạo cho mình nhiều lợi thế để sáng tạo về nội dung lẫn hình thức thể hiện. Với mỗi tác phẩm, mình cố gắng lồng ghép một câu chuyện hay ý niệm để tác phẩm có chiều sâu hơn.

Bạn có thể xem thêm dự án của Lê Quân tại đây!

--

Helo blank-lab, mình tên là Lê Minh Quân, nhưng mình thích được gọi là Lê Quân cho gọn.. Hiện tại mình đang là một nhà thiết kế sáng tạo tại Sài Gòn và xây dựng page kiến thức One Percent Design hay GenZ Tập Thiết kế. Đến với blank, Quân sẽ giới thiệu về Cái Ác - đây là dự án tốt nghiệp của mình tại dpiCENTER 2022 vừa qua. Theo dõi mình nhé ~

---

Thông tin đội ngũ:

Nội dung: Lê Quân Thiết kế hình ảnh: Lê Quân	Kiểm duyệt nội dung: Đạt Đỗ www.datdo.work
Mọi thông tin xin liên hệ: E    xinchaoblank@gmail.com P    @blankcreativelab blank-lab là một chuyên trang chia sẻ về thiết kế đồ họa, là một phòng thể nghiệm sáng tạo mang nét riêng biệt, dành cho các bạn yêu thích lĩnh vực thiết kế mỹ thuật. blank-lab ở đây, đang chờ đợi bạn đến cùng tham gia, cùng khám phá những cảm hứng bên trong những điều bình dị nhất, thường ngày nhất.